Jak przebiega ustalenie ojcostwa w Polsce?
Co w ogóle oznacza pojęcie ojcostwa?
Ojcostwo w aspekcie prawnym potwierdza, że dany mężczyzna jest ojcem dziecka. Przedmiotowa więź prawna generuje, zarówno prawa, jak i obowiązki pomiędzy wyżej wskazanymi, których nie tworzy sama więź biologiczna.
Czym jest domniemanie ojcostwa oraz jakie są inne sposoby ustalenia tej więzi?
W przypadku związków małżeńskich istnieje domniemanie, że mąż matki jest ojcem dziecka. Poza jednak związkiem małżeńskim, gdy wyżej wskazane domniemanie nie zachodzi istnieją dwa sposoby ustalenia ojcostwa. Pierwszym z nich jest uznanie ojcostwa, którego dokonuje się przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. W takim przypadku ojciec dziecka składa oświadczenie, że dziecko pochodzi od niego. Uznać ojcostwo można w stosunku do dziecka poczętego, ale jeszcze nienarodzonego. W takim przypadku istnieje jednak ryzyko, że może dojść do nieprawidłowego uznania ojcostwa. Przedmiotowa sytuacja może mieć miejsce, gdy ojciec będzie przekonany, że dziecko jest jego dzieckiem biologicznym, a następnie okaże się, że tak nie jest. W takim przypadku ojcu służy możliwość wytoczenia powództwa o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa.
Kiedy konieczne jest sądowe ustalenie ojcostwa?
Jeżeli między rodzicami dziecka nie ma porozumienia co do uznania ojcostwa przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, wówczas jednym sposobem na uregulowanie przedmiotowej kwestii jest sądowe ustalenie ojcostwa. Wymaga ona wytoczenia powództwa do sądu rodzinnego. Z pozwem o ustalenie ojcostwa do czasu osiągnięcia pełnoletności przez dziecko może wystąpić zarówno ojciec dziecka, jak i matka. Po osiągnięciu pełnoletności samo dziecko może wystąpić z żądaniem ustalenia ojcostwa konkretnej osoby. Prokurator natomiast może wystąpić z przedmiotowym żądaniem w każdym czasie.
Co szczególnie istotne, odmiennie niż w przypadku uznania ojcostwa przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego nie jest możliwe wystąpienie z pozwem o ustalenie ojcostwa przed narodzeniem dziecka, to jest w okresie ciąży matki dziecka.
A co w przypadku gdy mąż matki dziecka nie jest jego biologicznym ojcem?
Należy pamiętać, że może dojść także do sytuacji, gdy mąż matki nie będzie biologicznym ojcem dziecka. W takiej sytuacji biologiczny ojciec dziecka nie będzie mógł dokonać jego uznania przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Zgodnie z przepisem art. 62 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa, albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Tym samym, w każdym takim przypadku mąż matki lub były mąż – niejako automatycznie zostanie uznany ojcem dziecka.
Aby obalić przedmiotowe domniemanie konieczne jest wystąpienie z pozwem o zaprzeczenie ojcostwa. Dopiero prawomocny wyrok zaprzeczający ojcostwa męża matki umożliwi dokonanie uznania ojcostwa przez biologicznego ojca dziecka.
Co szczególnie istotne matka dziecka może wystąpić z pozwem o zaprzeczenie ojcostwa wyłącznie w terminie 6 miesięcy od dnia urodzenia się dziecka, zaś mąż matki w terminie 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o tym, że dziecko się urodziło. Przedmiotowy termin nie obowiązuje prokuratora.
Jakie są sposoby udowodnienia ojcostwa?
Aktualnie najpopularniejszym sposobem na udowodnienie, że dany mężczyzna jest ojcem dziecka jest wynik badania DNA wykonanego czy to prywatnie, czy też na zlecenie sądu.
Wróć